Προσοχή: Κίνδυνοι από τη Δισφαινόλη Α (BPA) PDF

Έχει γραφτεί από ΕΝΚΗ Κρήτης

 Η Ένωση Καταναλωτών Ηρακλείου-Κρήτης πληροφορήθηκε με μεγάλη ανησυχία την νέα ιατρική μελέτη που αποδεικνύει με αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι η ουσία δισφαινόλη Α μιμείται επακριβώς την δράση ορμονών του οργανισμού μας. Δρα όπως λένε οι επιστήμονες ως ορμονικός διαταράκτης οδηγώντας σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Προκαλεί και πιθανώς ευθύνεται για κρούσματα διαβήτη & παχυσαρκίας. Μια ακόμη μελέτη Ισπανών, Σουηδών και Αμερικανών [1] διαπίστωσε ότι η ένωση αυτή, ακόμη και σε πολύ μικρές δόσεις, διπλασιάζει την έκκριση ινσουλίνης οδηγώντας σε παχυσαρκία και διαβήτη.

Μάλιστα οι ερευνητές έδειξαν για πρώτη φορά τον χημικό μηχανισμό δράσης της BPA σε δοκιμές σε ανθρώπινα κύτταρα. Η δισφαινόλη Α ή BPA είναι μια χημική ένωση η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στην κατασκευή πλαστικών  (πολυκαρβονικών) και ρητινών με ετήσια παραγωγή πάνω από 2 εκατομμύρια τόνους αλλά και με έκλυση πάνω από 100 τόνους στο περιβάλλον [2]. Η  ΒΡΑ δυστυχώς βρίσκεται σε πολλά προϊόντα καθημερινής χρήσης [3] όπως πλαστικά δοχεία και πλαστικά μπουκάλια ποτών, μπιμπερό, πιάτα, κούπες, ποτήρια, πλαστικά κουτάλια και κονσέρβες, CD, DVD, ηλεκτρονικό εξοπλισμό, αθλητικό εξοπλισμό, όπως παπούτσια, εξοπλισμό αυτοκινήτων, κ.τ.λ.

Εκατοντάδες  μελέτες τα τελευταία χρόνια συνέδεσαν την ΒΡΑ με πλήθος σοβαρών προβλημάτων, όπως ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη, των όρχεων, του θυρεοειδούς, καρδιοπάθειες,  παχυσαρκία, ηπατικές βλάβες, νευρολογικές διαταραχές, καθώς και προβλήματα στον μεταβολισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ίχνη της ουσίας εντοπίστηκαν ακόμη και στο μητρικό γάλα αλλά και στο αίμα εγκύων γυναικών. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ανησυχητικά ευρήματα στις έρευνες για τις επιπτώσεις της ουσίας αυτής προκύπτουν από πολύ χαμηλότερη έκθεση στην ουσία από το θεσμοθετημένο όριο ασφάλειας από την αρμόδια Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕFSΑ), που είναι τα 50 μg/kg σωματικού βάρους. Επιστήμονες από όλο τον κόσμο καλούν τις αρμόδιες αρχές να αναθεωρήσουν επί το αυστηρότερον τα όρια ασφαλείας της ουσίας αυτής ή και να την απαγορεύσουν ολοσχερώς.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα όρια ασφαλείας των χημικών ουσιών όπως η BPA ορίζονται με βάση τοξικολογικά πειράματα που διεξάγονται σε πειραματόζωα τα οποία εκτίθενται σε ιδιαίτερα υψηλές δόσεις της εκάστοτε ουσίας. Με βάση αυτά τα στοιχεία εξάγεται και η πιθανή επίδραση στον άνθρωπο. Παρ΄ όλα αυτά όμως αυτός ο τρόπος καθορισμού των ορίων είναι λανθασμένος διότι οι ενδοκρινικοί διαταράκτες όπως η ΒΡΑ μπορούν να προκαλέσουν ορμονικές διαταραχές στον οργανισμό ακόμη και σε απειροελάχιστες ποσότητες.

Τα πλαστικά προϊόντα με BPA συνήθως δεν φέρουν κάποια ένδειξη αλλά αν στον πάτο του μπουκαλιού ή του σκεύους που χρησιμοποιούμε υπάρχει η ένδειξη του τριγώνου με τα βελάκια ανακύκλωσης με τον αριθμό 7 στο κέντρο, τότε το προϊόν περιέχει BPA.

Η ΕΝΚΗ ζητά από το αρμόδιο υπουργείο την ολική απαγόρευση άμεσα της χρήσης της εν λόγω ουσίας όπως έχουν κάνει κάποιες λίγες δυστυχώς χώρες πχ Καναδάς, Δανία κλπ τουλάχιστον σε σκεύη που χρησιμοποιούνται για βρέφη και παιδιά, καθώς και την σταδιακή απαγόρευση χρήσης της ουσίας αυτής. Έως τότε η ΕΝΚΗ ζητά την υποχρεωτική και ευκρινή σήμανση των πλαστικών σκευών με την παραπάνω σήμανση και την ένδειξη επικίνδυνο για την υγεία των καταναλωτών.

Ή Ένωση Καταναλωτών Ηρακλείου Κρήτης (ΕΝΚΗ) συμβουλεύει τους καταναλωτές:

1. Αποφύγετε κατά το δυνατόν τα πλαστικά στην καθημερινότητά σας.
2. Προσπαθείτε να χρησιμοποιείτε γυάλινα μπιμπερό.
3. Αποφύγετε να θερμαίνετε δοχεία από BPA (πολυκαρβονικά) πλαστικά σε φούρνο μικροκυμάτων.
4. Μη βάζετε ζεστό νερό ή γάλα σε μπιμπερό που είναι φτιαγμένο από BPA (πολυκαρβονικά) πλαστικά.
5. Μη βάζετε ζεστό καφέ και άλλα ροφήματα σε πλαστικό κύπελλο.
6. Να αποφεύγουμε να περιτυλίγουμε τρόφιμα με εύκαμπτες μεμβράνες από PVC. Η μετανάστευση της BPA ευνοείται ακόμη περισσότερο όταν το περιεχόμενο της πλαστικής συσκευασίας είναι λιπαρό.
7. Να μην αποθηκεύουμε σε πλαστικά μπουκάλια οινοπνευματώδη ποτά με περιεκτικότητα σε αλκοόλ πάνω από 10% - 12%.
8. Να επιλέγουμε χυμούς και γάλα σε χάρτινες συσκευασίες και όχι σε πλαστικά μπουκάλια.
9. Να αγοράζουμε λάδι σε γυάλινες φιάλες και όχι σε πλαστικές συσκευασίες. Το γυαλί είναι χημικά αδρανές και δεν επηρεάζεται από τη θερμοκρασία των τροφίμων - θεωρείται το ασφαλέστερο υλικό συσκευασίας.

[1] "Rapid Insulinotropic Action of Low Doses of Bisphenol-A on Mouse and Human Islets of Langerhans: Role of Estrogen Receptor" Sergi Soriano et al, PLoS ONE | www.plosone.org.  February 2012, 7(2): e31109.
[2] "Urinary, circulating, and tissue biomonitoring studies indicate widespread exposure to bisphenol A" Vandenberg LN, Chahoud I, Heindel JJ, Padmanabhan V, Paumgartten FJ, Schoenfelder G. Cien Saude Colet. February 2012;17(2):407-34.
[3] "Bisphenol-A and the great divide: a review of controversies in the field of endocrine disruption" Vandenberg LN, Maffini MV, Sonnenschein C, Rubin BS, Soto AM..  Endocrine Rev  2009, 30(1): 75-95.