ΥΠΕΡΚΑΛΙΑΙΜΙΑ

Ορισμός: Κάλιο ορού >5 meq/lt.

Η υπερκαλιαιμία οφείλεται:

• σε εξωγενή χορήγηση καλίου σε ορούς ή παρεντερικά διαλύματα,
• σε οξεία νεφρική ανεπάρκεια,
• σε επαναιμάτωση ισχαιμικού μέλους,
• σε ραβδομυόλυση,
• σε μεταβολική οξέωση,
• σε έλλειψη ινσουλίνης
• σε επινεφριδιακή ανεπάρκεια.
  

Κλινικά ο άρρωστος έχει συνέπειες σε Κ > 6,5meq/lt.

Στο Η.Κ.Γ, εμφανίζεται:

Οξυκόρυφα Τ και σμίκρυνση του διαστήματος Q-T, όταν το κάλιο κυμαίνεται από 5,5-6,5 mEq/L.

Επιπέδωση του επάρματος P και διεύρυνση του διαστήματος QRS, όταν το κάλιο είναι πάνω από 7 mEq/L.

Σε ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα το διάστημα QRS είναι πολύ διευρυμένο και συγχωνεύεται με το έπαρμα Τ.

Όταν το κάλιο είναι μικρότερο από 6 mEq/lit συστήνεται η αποφυγή τροφών που περιέχουν κάλιο.

Όταν το κάλιο κυμαίνεται από 6.5-7 mEq/lit και υπάρχουν ΗΚΓ/κές διαταραχές, συστήνεται η χρήση διαλύματος γλυκόζης με ινσουλίνη ή ιοντοανταλλακτικών ρητινών. (π.χ Kayexalate)

Σε υψηλότερες τιμές καλίου, πρέπει να αντιμετωπίζονται οι οξείες τοξικές του επιδράσεις (με ασβέστιο ή διττανθρακικά) και παράλληλα να γίνεται προσπάθεια για να απομακρυνθεί από τον οργανισμό (αιμοκάθαρση).

Η επείγουσα αντιμετώπιση εξαρτάται:

1.Από την ύπαρξη ή μη ΗΚΓ διαταραχών.

2.Από το βαθμό της υπερκαλιαιμίας.

3.Από την ανάγκη πρόληψης της επιπλέον αύξησης των επιπέδων του Κ+ ορού λόγω μετακίνησής του από τον ενδοκυττάριο στον εξωκυττάριο χώρο.

Θεραπεία

Θεραπευτικά σε υπερκαιλιαιμία χορηγούμε αρχικά 1 αμπούλα γλυκονικό ασβέστιο 10ml 10% ενδοφλέβια σε διάστημα 5-10 λεπτών για την αντιμετώπιση των καρδιακών επιπλοκών. [Σε λιγότερο επείγουσες καταστάσεις (οξείες) η χορήγηση μείγματος γλυκόζης, ινσουλίνης και διττανθρακικού νατρίου μπορεί να είναι αρκετή για την αντιμετώπιση της υπερκαλιαιμίας].

Σε ασθενείς που λαμβάνουν δακτυλίτιδα (διγοξίνη), η χορήγηση ασβεστίου αντενδείκνυται, διότι η αύξηση του Ca2+ορού ενισχύει τις τοξικές δράσεις της δακτυλίτιδας στο μυοκάρδιο. Αν είναι απαραίτητη η χορήγηση ασβεστίου, θα πρέπει να προστίθεται σε 100 mLDextrose 5% και το διάλυμα να δίδεται σε 20-30 min, ώστε να παρέχεται χρόνος για να κατανεμηθεί και στον ενδοκυττάριο χώρο.

Εν συνεχεία χορηγούμε 500 ml διαλύματος γλυκόζης DW 30%, μέσα στο οποίο έχουν προστεθεί 30 IU ινσουλίνης και 100 mEq διττανθρακικού νατρίου. Δίνεται σε δόση 20-30 ml/h και βοηθά την μετακίνηση του καλίου στον ενδοκυττάριο χώρο. Η αποτελεσματικότητά του φαίνεται μέσα σε 30 min και για να διατηρηθεί το θετικό αποτέλεσμα πρέπει να χορηγείται συνεχώς. Στις οξείες επίσης καταστάσεις μπορεί να χορηγηθεί και διττανθρακικό νάτριο, σε ταχεία ενδοφλέβια έγχυση. Το διάλυμα αυτό προκαλεί είσοδο καλίου στα κύτταρα και η διάρκεια δράσης του είναι 6 ώρες.

Επιπλέον μπορούμε να χορηγήσουμε 2-4ml εισπνεόμενου διαλύματος σαλβουταμόλης (Aerolin) 0,5% που προωθεί την είσοδο καλίου στα κύτταρα και έχει διάρκεια δράσης 2 ώρες καθώς και 15gr ιοντοανταλλακτικής ρητίνης (Kayexalate)κάθε 8 ώρες που εμποδίζει την απορρόφηση καλίου από το έντερο. Αν συνυπάρχει οξέωση χορηγούμε 50ml διαλύματος ΝaHCO3 8,4%.

Βιβλιογραφία

Kleinknecht D. Management of acute renal failure. In : Oxford textbook of clinical nephrology, eds. Cameron S, Davidson AM, Grunfeld J-P, Kerr D, Oxford University Press, Oxford, 1992; pp. 1015-1026.

Montoliu J, Ponz AE, Campistol JM, Revert L. Treatment of hyperkalaemia in renal failure with salbutamol inhaletion. J Intern Med 1990; 228: 35-37.

AHA/ILCOR Guidelines. American Heart Association in Collaboration with the International Liaison Committee on Resuscitation: Guidelines 2000 for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care: an international consensus on science. Circulation. 2000;102:I1-I384.

Charytan D, Goldfarb DS. Indications for hospitalization of patients with hyperkalemia. Arch Intern Med. Jun 12 2000;160(11):1605-11. [Medline].

Davey M. Calcium for hyperkalaemia in digoxin toxicity. Emerg Med J. Mar 2002;19(2):183. [Medline].

Mattu A, Brady WJ, Robinson DA. Electrocardiographic manifestations of hyperkalemia. Am J Emerg Med. Oct 2000;18(6):721-9. [Medline].